İngilizce öğrenme noktasında dil öğrencilerinin en çok problem yaşadığı alan kelimelerin yazılış ve okunuşlarını öğrenmektir. Zira İngilizce kelimelerin okunuşu yazılışından, yazılışı okunuşundan farklıdır.
Buna karşılık ortografik (yazıldığı gibi okunan) bir dil olan Türkçede ufak ses ve vurgu değişiklikleri haricinde her şey alfabeye uygundur. Örneğin “t” harfi “tekerleme” kelimesinde de “satır” kelimesinde de aynı sesi verir.
“e” harfi “ver” kelimesinde ve “el” kelimesinde aynı şekilde okunur, fakat incelik-kalınlık farkı vardır. Peki anadili Türkçe olan biri, yazılışı okunuşu bir olmayan, üstelik alfabede ayrı, cümle içerisinde ayrı kullanılan seslerin olduğu bir dili nasıl öğrenebilir?
Bu sorunun yanıtı çok basit, uygulaması ise bir sürece ve gayrete tâbidir.
Yabancısı olunan bir dili öğrenmek için o dile konuşulduğu ülkede doğmuş bir bebek gibi yaklaşmak gerekir.
Nasıl ki Amerika’da doğan bir çocuk önce duyduğu kelimeleri teker teker hafızasına alır, zamanla doğru telaffuzlarını öğrenir, kelimelerin İngilizce yazılışı ve hecelerine ayrımını öğrenir ve bunlara sürekli yenilerini eklerse, bir dil öğrencisi de acele etmeden, sıfırdan kendi dilini öğrenen bir bebek gibi pratik yaparak ve görsel, işitsel, deneyimsel yollarla İngilizceyi kolaylıkla öğrenebilir.
Elbette İngilizce okunuş bilgisi, telaffuz ve yazım hakkında pek çok istisna ve özel durumlar mevcut. Dolayısı ile tüm bunları hafızaya almanın tek yolu bol bol duyarak ve konuşarak öğrenmek.
Ancak bu yazımızda İngilizce öğrencilerine ip uçları verebilecek ve öğrendikleri kelimelerin akılda kalıcılığını arttıracak temel okunuş-yazılış kurallarına yer verdik.
Detaylar bugünün içeriğinde…
İngilizce Alfabedeki Harflerin Okunuşu
İngilizce dilbilgisini öğrenmek için ilk adım -her dilde olduğu gibi- alfabeyi öğrenmektir. İngilizce alfabe 26 harften oluşur ve dilimizdeki gibi harf isimleri kelime içerisinde karşılık geldikleri ses ile aynı değildir.
Örneğin “y” harfinin İngilizce okunuşu “vay” şeklindedir. Ancak kelime içerisinde, örneğin “yummy” (lezzetli) kelimesinde “yami” şeklinde farklı okunur.
Bunun yanında oldukça aşina olduğumuz “w” (okunuşu: dabıl yu) harfi, “weather” (hava) kelimesi içerisinde “vedır” şeklinde okunur.
Dolayısı ile ana dilimizdeki kuralları bir kenara bırakarak alfabedeki seslerin tümünü, kelimedeki kullanılışları ile bağdaştırmamak ve İngilizce alfabeyi ezberlemek gerekir.
Bunun için en sık kullanılan ve hatırda kalıcı yöntem şu meşhur alfabe şarkısıdır. Şarkıda İngilizce alfabenin 26 harfi melodik olarak söylenir. Bunlar okunuşları ile birlikte;
A (ey) – B (bi) – C (si) – D (di) – E (i) – F (ef) – G (ci) – H (eyç) – I (ay) – J (cey) – K (key) – L (el) – M (em) – N (en) – O (ou) – P (pi) – Q (kû) – R (ar) – S (es) – T (ti) – U (yu) – V (vi) – W (dabıl yu) – X (ex) – Y (vay) – Z (zet)
Şeklindedir.
İngilizce Telaffuz Kuralları
İngilizce alfabeyi öğrendikten sonra yapılması gereken İngilizce kelimelerin okunuşu ile ilgili bazı temel kuralları akılda tutmak ve kelime örnekleri ile pekiştirmektir.
Bahsedilen bu İngilizce telaffuz kuralları, ezberlemek yerine bol bol kelime okuyarak pratik yapıldığı takdirde akılda yer edecek ve “dil hakimiyeti” için birinci adım olacaktır.
Bir dile hakim olmak, herhangi bir kelimenin anlamı bilinmiyorsa bile daha önce öğrenilen kelimeler üzerinden tahmin yürütmek, duyulan hatalı bir telaffuzun veya cümle yapısının kulağa fonetik olarak yanlış gelmesi, bilinen telaffuzlar üzerinden bilinmeyen kelimeleri telaffuz edebilmek gibi kabiliyetleri kazanmak demektir. Ki bu da her satır arasında belirttiğimiz gibi bol pratik, dinleme ve konuşma ile mümkündür.
Bir başlangıç olması adına İngilizce kelimelerin telaffuzu hakkında ipucu verecek aşağıdaki kurallara göz atalım.
İngilizce “gh” Nasıl Okunur?
İngilizce gh sesi, eğer kelimenin başında ise “g” olarak okunur. Örneğin ghost (hayalet) kelimesinin okunuşu: “gost” şeklindedir. Ancak gh sesi kelimenin sonunda ise hiç okunmayabilir, “y” sesi olarak okunabilir veya bir önceki harfi uzatabilir.
Örnek: Though (Gerçi / Rağmen) kelimesi Dou şeklinde okunur.
Örnek: Night (Gece) kelimesi Nayt şeklinde okunur.
Örnek: High (Yüksek) kelimesi Hay şeklinde okunur.
Örnek: Rough (Sert / Zorlu) kelimesi Raf şeklinde okunur. Bu bir istisnadır ve “ezberlemek” yerine “öğrenmenin” üstünlüğünü ortaya koyar.
İngilizce “ch” ve “sh” Nasıl Okunur?
Ch sesi İngilizce kelimelerin başında, ortasında ve sonunda “ç” olarak okunur. Sh sesi ise “ş” olarak okunur.
Örnek: Change (Değişmek) kelimesi Çeync şeklinde okunur.
Örnek: Watch (İzlemek) kelimesi Voç şeklinde okunur.
Örnek: Shape (Şekil) kelimesi Şeyp şeklinde okunur.
Örnek: Wash (Yıkamak) kelimesi Voş şeklinde okunur.
Bunun yanında “sch” ile biten kelimeler genellikle Almanca ve Fransızcadan geçmiş olmakla birlikte kelimenin sonunda ise “ç” olarak okunurlar.
Örneğin; zevksiz anlamına gelen kitsch (kiç) gibi. Ancak kelimenin başında “sk” olarak okunurlar.
Örneğin; school (okul) kelimesi Skuul şeklinde, schedule (plan) kelimesi Skecul şeklinde, schematic (şematik) kelimesi skemadik şeklinde okunur.
İngilizce c Harfi Nasıl Okunur?
C harfi, yerine göre s veya k olarak okunabilir. Bu kullanımlar ancak tekrar yoluyla akılda tutulabilir.
Örnek: Cinema (Dilimizdeki gibi sinema demektir. Okunuşu: Sinema)
Örnek: Caterpillar (Tırtıl demektir. Okunuşu: Ketırpilır)
Aynı şekilde s harfi de yerine göre s veya z sesi olarak okunabilir.
Örnek: Noise (Gürültü) kelimesi Noyz şeklinde okunur.
Örnek: Classic (Klasik) kelimesi Kılesik şeklinde okunur.
Örnek: Result (Sonuç) kelimesi Rizalt şeklinde okunur.
İngilizce “kn” Nasıl Okunur?
İngilizce konuşmak isteyenlerin henüz yolun başındayken kavramakta zorlandığı seslerden biri de kn sesidir.
Zira burada “k” sesi okunmaz ancak öğrenciler genellikle “k” sesini de okuyarak yanlış bir İngilizce telaffuz gerçekleştirirler.
Örnek: Know (Bilmek) kelimesi Nov şeklinde okunur.
Örnek: Knife (Bıçak) kelimesi Nayf şeklinde okunur.
Örnek: Knee (Diz) kelimesi Nii şeklinde okunur.
Aynı şekilde wr ile başlayan kelimelerde de w harfi okunmaz. Örnek olarak “Write” (yazmak) kelimesinin okunuşu Rayt şeklinde, “Wrong” (yanlış) kelimesinin okunuşu Rong şeklindedir.
İngilizce Kelimelerin Yazılışı
İngilizce kelimelerin okunuşu hakkında az çok bilgi sahibi olduktan sonra İngilizce kelimelerin yazılışı hakkında bilgi verelim. İngilizce kelimeler yazılış, okunuş ve telaffuz bir arada öğrenildiğinde çok daha kalıcı olacaktır.
Örneğin film izlerken “Ay hed e raf dey” cümlesini duymuş olalım. Altyazı olarak: “Zor bir gün geçirdim.” cümlesini görürüz. Buradan kelimelerin anlamları tek tek çıkarılabilir, cümlenin anlamı öğrenilebilir.
Ancak sonrasında cümleyi yazabilir miyiz? Bu cümlenin “I had a rough day.” şeklinde yazıldığını bilmek için kelimelerin İngilizce yazılışı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Bunun için ise kelimeler öğrenilirken şu şekilde bir ezber yapılabilir:
– Think, Düşünmek demek, yazılışı T-h-ink, okunuşu Tink
– Give, Vermek, Gi-ve, okunuşu Giv
– Alone, Yalnız, A-lo-ne, okunuşu Elon Bu şekilde öğrenildiğinde kelimeler hem rahatlıkla yazılabilecek, hem de telaffuz edilebilecektir.