Lingusta İngilizce derslerini ücretsiz deneyin ve Türkiye'nin kullandığı yeni dil eğitim metodunu şimdi keşfedin.
Reported speech, yada Türkçe adıyla dolaylı anlatım, bir kişinin söylediği bir sözün bir başka kişiye dolaylı bir şekilde aktarılması şeklinde karşımıza çıkan bir konudur.
Bunun yanında, x kişisinin söylediği bir sözü y kişisine anlatmanın diğer yolu da doğrudan anlatımdır.
Doğrudan ve dolaylı anlatımı (Direct Speech-Reported Speech) daha iyi idrak etmeniz için bunu birer örnekle izah edebiliriz.
Örneğin, “Tom bana dün pizza yediğini söyledi.” veya “Tom “dün pizza yedim” dedi.” işte gördüğünüz gibi, tıpkı Türkçede olduğu gibi, İngilizcede de birinin size söylediği şeyi siz tırnak içerisinde doğrudan ya da tırnak işaretsiz, farklı kelime, zamir ve eklerle dolaylı olarak başkasına aktarabilirsiniz.
Hadi şimdi, yukarıdaki örneği İngilizceye çevirelim.
Direct Speech (Doğrudan Anlatım)
Tom said “I am eating a pizza this evening“.
Reported Speech (Dolaylı Anlatım)
Tom said (that) he was eating pizza yesterday evening.
Konu Başlıkları
Bu iki cümle arasındaki tırnak işaretleri dışındaki en büyük iki fark kullanılan kişilik zamirleri ve cümlelerin zamanıdır.
Direkt anlatımda (direct speech), söylenen şey söyleyenin ağzından çıktığı gibi aktarıldığı için “I” kişilik zamiri kullanılmıştır.
Dolaylı anlatımda (reported speech) ise, söylenen şey farklı bir ağızdan aktarıldığı için “he” kişilik zamiri kullanılmıştır.
Bunun yanında, doğrudan anlatımı dolaylı anlatıma çevirirken kullanılan bir diğer kural da direkt anlatımlı cümlenin zamanının bir zaman geriye alınmasıdır.
Yani eğer direkt anlatımlı cümle geniş zaman (present simple) ise, dolaylı anlatımda bu zaman geçmiş zamana (past simple) dönüşür.
Şayet direct speech versiyonunun zamanı (past simple) ise, bu durumda reported speech halinin zamanı (past perfect) olarak değişir.
Ayrıca örnekte de görüldüğü üzere, ilk cümlede “this evening” yani bu akşam şeklinde ifade edilen zaman zarfı, ikinci cümlede “yesterday evening” yani dün akşam şeklinde değişmiş, zaman burada da bir adım geriye kaymıştır.
Reported speech kullanımının doğru anlaşılması için öncelikle zaman kayması kuralının iyi anlaşılması gerekir.
Çünkü zaman kayması iyi anlaşılmadığı takdirde, öğrenci direct speech olan bir cümleyi reported speech’e çevirirken zorlanacak ve kafası karışacaktır.
Yukarıda da söylediğimiz gibi direct speechde, yani direkt anlatımda kullanılan zaman, dolaylı anlatımda bir zaman geriye kayar.
Hangi zamanın hangi zamana dönüştüğü, aşağıdaki tabloda belirtilmiştir
| Direct Speech | Reported Speech |
| Present Simple (V-s,-es) | Past Simple |
| Present Continuous (V-ing) | Past Continuous |
| Present Perfect (have,has + V3) | Past Perfect |
| Past Simple (V2) | Past Simple-Past Perfect |
| Past Continuous (was-were + V-ing) | Past Continuous/ Past Perfect Continuous |
| Future Simple (will) | Would |
Örnek Cümleler
Billy said: “I play football.”
(Billy, “futbol oynarım.” dedi)
Billy said (that) he played football.
(Billy futbol oynadığını söyledi.)
My mom said: “I am making dinner.”
(Annem, “akşam yemeği yapıyorum.” dedi.)
My mom said (that) she was making dinner.
(Annem akşam yemeği yaptığını söyledi)
The governor said: “the hurricane broke the electrical wire.”
(Vali, “fırtına elektrik tellerini koparttı” dedi.)
The governor said (that) the hurricane had broken the electrical wires.
(Vali, fırtınanın elektrik tellerini koparttığını söyledi.)
Uncle Sam said “I will mow grass”
(Sam amca: “çimleri biçeceğim” dedi.)
Uncle Sam said (that) he would mow grass.
(Sam amca çimleri biçeceğini söyledi.)
*Evrensel ve nesnel gerçeklik gibi ve zamansal olarak değişmeyen, aynı kalan durumlarda direkt anlatımların zamanı değişmeyebilir.
The book said, “the autum comes after the summer”.
(Kitapta “sonbahar yazdan sonra gelir.” yazıyor.)
The book said that the autum comes after the summer.
(Kitapta sonbaharın yazdan sonra geldiği yazıyor.)
Reported speech konusunda unutulmaması gereken şey dolaylı anlatımın temel mantığıdır.
Dolaylı anlatımda aktarım dolaylı olduğundan, kişi zamirleri ve iyelik zamirleri, doğrudan anlatıma göre farklılık gösterir.
Örneğin doğrudan anlatımda, aktarılan cümlede birinci tekil şahıs (I) olan özne, dolaylı anlatımda, dilin doğal akışı gereği üçüncü tekil şahısa (he-she) dönüşecektir.
Tıpkı kişi zamirlerinde olduğu gibi, aitlik zamirlerinde (possesive pronouns) ve aitlik sıfatlarında da (possesive adjectives) durum aynıdır.
Örnekler:
Martha said “I have to finish my homework”.
(Martha, “ödevimi bitirmem gerek dedi.”)
Martha said that she had to finish her homework.
(Martha ödevini bitirmesi gerektiğini söyledi.)
Mike said “we are very good friends”.
(Mike “biz çok iyi arkadaşız” dedi)
Mike said that they were very good friends.
(Mike onların çok iyi arkadaş olduklarını söyledi.)
Reported speech’de said ya da said that kalıbının yanında, ask ve tell gibi kelimeler de kullanılabilir.
Bu iki kelimenin kullanım alanları, cümlenin anlamına göre değişir.
Rica anlamı taşıyan cümlelerde genellikle “ask” kullanılırken, emir anlamı taşıyan cümlelerde ağırlıkla “tell” kullanılır.
Bu kelimelerden sonra özne, özneden sonra ise -to bağlacı ile cümle bağlanır.
Bunun yanında, gereklilik, şart, olasılık, mütekabiliyet gibi durumları ifade etmekte kullanılan yardımcı fiiller (modal verbs) de dolaylı anlatımda yer yer farklılık gösterebilir.
Bu farklılıkları aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
| Direct Speech | Reported Speech |
| Must | Must |
| May | Might |
| Can | Could |
| Shall | Should |
| Needn’t | Didn’t have to |
| Will | Would |
Örnekler
Tom said “You may need these”.
(Tom, “bunlara ihtiyacın olabilir.” dedi)
Tom said that I might need those.
(Tom onlara ihtiyacım olabileceğini söyledi.)
The woman said to her daughter “please, clean this mess”.
(Kadın kızına “lütfen bu dağınıklığı topla” dedi.)
The woman said to her daughter to clean that mess.
(Kadın kızına o dağınıklığı toplamasını söyledi.)
Diğer reported speech kalıplarının aksine, soru kalıplarında said veya told kullanılmamaktadır.
Bunun yerine asked, wanted to know gibi soru bağlantılı kalıplar kullanılır.
Ne, nerede, ne zaman, neden, nasıl ve kim gibi 5N1K (-wh questions) sorularında soru cümlesi tıpkı diğer dolaylı anlatım kalıplarında olduğu gibi, zamanı kaydırılarak ve zamirleri, sıfatları değiştirilerek düz cümle haline getirilir ve o şekilde aktarılır.
Evet/hayır sorularında ise yine diğer kurallar aynen uygulanır ve buna ek olarak if ya da whether kalıpları eklenir.
At the party, Simon asked me “Where is my girlfriend?”
(Patide Simon bana “kız arkadaşım nerede?” diye sordu.)
At the party, Simon asked me where his girlfriend was.
(Partide Simon bana kız arkadaşının nerede olduğunu sordu.)
At the party, Simon asked me “Did you saw my girlfriend?”
(Patide Simon bana “kız arkadaşımı gördün mü?” diye sordu.)
At the party, Simon asked me if I had seen his girlfriend.
(Partide Simon kız arkadaşını görüp görmediğimi sordu.)
Aşağıdaki cümlelerden, direct speech olanları reported, reported speech olanları directed yapınız.
Müthiş Yeni Metot Süper Kolay ve MEGA Hızlı İngilizce Öğretiyor